Yükleyici - Loder - Loader
1. Görevleri
Yükleyiciler; temel kazma, taşıma, doldurma, serme ve yükleme iÅŸleri yapan iÅŸ makinesidir.
Temel hafriyat, yol yapımı, inÅŸaat iÅŸleri, mermer ocakları, tomruk taşıma, yükleme gibi çeÅŸitli iÅŸlerde geniÅŸ amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Çok sert zeminlerin kazılmasında kapasiteleri dâhilinde çalışabilir ama bir dozer kadar iÅŸ yapma kabiliyeti yoktur.
Yükleyiciler, 40-500 HP motor gücü ve 3-100 ton ağırlıkta imal edilmiÅŸtir.
Yükleyici operatörü; yükleyiciyi emniyetli ve verimli kullanarak yükleme, taşıma, kazma gibi iÅŸleri, yükleyicinin bakımını ve kontrollerini yapan nitelikli kiÅŸidir.
2. ÇeÅŸitleri
Yükleyici çeÅŸitleri, paletli ve lastik tekerlekli olmak üzere iki çeÅŸittir.
2.1. Paletli Loderler
Kazma ve yükleme iÅŸlerinde elveriÅŸli olduÄŸundan temel hafriyatının kazılması, taşınması ve yüklenmesi iÅŸlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Paletli loderler zemine daha geniÅŸ yüzeyde temas ettiÄŸi için her türlü zeminde emniyetli ve verimli çalışma yapabilir.
Dar alanlarda manevra kabiliyeti çok yüksektir. Yapısı gereÄŸi nokta dönüÅŸü bile yapabilmektedir.
Dengeli çalışması nedeniyle ağır iÅŸlerde kullanılır.
Resim 1: Paletli Yükleyici (Loder)
2.2. Lastik Tekerlekli Loderler
GevÅŸetilmiÅŸ malzemenin yüklenmesi ve taşınmasında elveriÅŸlidir.
Bununla birlikte çok çeÅŸitli ataÅŸmanlar takılarak kanal kazma, taşıma, yükleme, istifleme gibi iÅŸlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kaplamalı zeminde rahat manevra yapabilmektedir. Özellikle belden kırmalı makinelerde hareket ve çalışma kabiliyeti daha da yüksektir.
Paletli makinelere göre hızlı ve seri manevra yeteneÄŸi vardır. Bu nedenle çimento fabrikaları, taÅŸ ocakları gibi alanlarda tercih edilmektedir.
Resim 2: Lastik Tekerlekli Yükleyici (Loder)
3. Makine Fonksiyonları
Doldurma
Doldurma iÅŸinde kepçe doldurma yapılacak zemin üzerine veya biraz yukarda kepçe aÄŸzı zemine paralel olacak ÅŸekilde ayarlanır. Sonra loder ileri doÄŸru sürülererek kepçe doldurulur. Tam dolduÄŸuna karar verildikten sonra makine bir miktar geri çekilerek kepçe geri yatırılarak yük kepçeye alınır.
Düzeltme yapma
Toprakla doldurulmuÅŸ kepçe geri geri hareketle serilir. kepçe tırnakları yere temas edecek ÅŸekilde geri hareketle serilmiÅŸ malzeme düzeltilir. Ä°leri yönde düzeltme yaparken iÅŸ ekipmanlarının hasar görmemesi için kepçe 20Oden fazla yatırılmamalıdır.
Taşıma
Loder ile malzeme taşınırken kepçenin yerden yüksekliÄŸi ortalama 40 cm olmalıdır. Kepçenin yerden yüksekliÄŸi engebeli arazide operatör tarafından ayarlanır.
Yükleme ve boÅŸaltma
Yüklü durumda dik bir yokuÅŸtan inerken geri yönde inilmeli ve yokuÅŸ çıkarken ileri yönde çıkılmalıdır. Kepçe yüklü ve kalkık iken kesinlikle ani dönüÅŸ ve duruÅŸ yapılmamalıdır. Dolu kepçe yukarıda iken makine yürütülmemelidir.
EÄŸimli arazide veya yığından yükleme yaparken uygun çalışma modu seçilmeli ve rüzgâr arkaya alınmalıdır.
Kamyona yaklaşırken kepçe kamyon hizasından kesinlikle yukarı kaldırılmalı ve ilerleme hızını düÅŸürüp yükü boÅŸaltılmalıdır.
Malzeme boÅŸalınca geriye hareket ederken kepçeyi kamyon kasasından kurtaracak ÅŸekilde kaldırılmalı veya kepçe geriye yatırılmalı ve maksimum boÅŸaltma açısı için kepçe ayarlanmalıdır.
Resim 3: Lastik Tekerlekli Yükleyici Yükleme Ä°ÅŸlemi
Kazıma
Yükleyicinin zemine oturan yüzeyinin azalmaması için kepçe yere fazla bastırılmamalı ve kazı iÅŸlerini yükleyicinin ileri hareketi ile yapılmalıdır.
Kepçe kazma uçları toprak içinde iken kırılmaları önlemek için yükleyiciye dönüÅŸ yaptırmayın, büyük ve gömülü taÅŸların sökülmesinde kepçe ile kayanın altını kazarak iÅŸlemi kolaylaÅŸtırmak daha verimli ve emniyetli olur.
4. Verimli Kullanma Yöntemleri
-
Makine ile kapasitesi dâhilinde çalışma yapılmalı ve aşırı zorlamalardan kaçınılmalıdır.
-
Sert zeminde çalışırken kepçe tırnaklarını mutlaka takılı olmalıdır..
-
Kepçe, yere istenilen derinliÄŸe gelinceye kadar yavaÅŸ yavaÅŸ daldırılmalıdır, malzemeyi rampa aÅŸağı kazmak veya sürüklemek daha az güç gerektirir.
-
Çalışılacak zeminin özelliÄŸine göre kova seçimi yapılmalıdır.
- Çalışılacak zeminin özelliÄŸine göre palet ayarı yapılmalıdır.
